sobota, 31 sierpnia 2013

Ogrody leśne

Poniżej lista pożytecznych roślin o które warto się postarać w swoim leśnym ogrodzie:


Lista roślin do leśnego ogrodu 
Owoce - drzewa
- Amelanchier canadensis (Świdośliwa kanadyjska)
- Amelanchier lamarckii (Świdośliwa lamarcka)
- Amelanchier ovalis (Świdośliwa jajowata)
- Arbutus unedo (Drzewo truskawkowe, do -15°C)
- Asimina triloba (Asymina trójklapowa, tylko w zachodniej Polsce, do wytworzenia owoców potrzebuje ciepłego klimatu)
- Cornus capitata (Dereń głowiasty)
- Cornus kousa chinensis (Dereń Kousa odm. chińska)
- Cornus mas (Dereń jadalny)
- Cornus "Norman Hadden" (Dereń "Norman Hadden")
- Cornus officinalis (Dereń japoński)
- Crataegus arnoldiana (Głóg Arnolda)
- Crataegus durobrivensis (Głóg, przemarza przy temperaturze -18°C)
- Crataegus ellwangeriana (Głóg)
- Crataegus monogyna (Głóg jednoszyjkowy)
- Crataegus oxycantha (Głóg dwuszyjkowy)
- Crategus sanguinea (Głóg syberyjski / krwisty)
- Crataegus schraderiana (Głóg)
- Cydonia oblonga (Pigwa pospolita)
- Diospyros lotus (Persymona, Hurma kaukaska, tylko w ciepłych rejonach, wrażliwa na mróz)
- Gleditsia triacanthos (Glediczja trójcierniowa, jadalna pulpa)
- Hippophae rhamnoides (Rokitnik zwyczajny, dżemy)
- Malus domestica (Jabłoń)
- Malus pumila (Jabłoń niska)
- Mespilus germanica (Nieszpułka zwyczajna, bardzo dobra na dżemy)
- Morus alba (Morwa biała)
- Morus nigra (Morwa czarna)
- Morus rubra (Morwa czerwona)
- Prunus armeniaca (Morela zwyczajna)
- Prunus avium (Czereśnia dzika)
- Prunus domestica (Śliwa domowa)
- Prunus domestica ssp. italica (Renkloda)
- Prunus domestica var. syriaca (Mirabelka)
- Prunus cerasus (Wiśnia pospolita)
- Prunus cerasifera (Śliwa wiśniowa, ałycza)
- Prunus mandshurica (Morela mandżurska)
- Prunus padus (Czeremcha)
- Prunus persica (Brzoskwinia zwyczjana)
- Prunus persica nucipersica (Nektaryna, tylko w ciepłych rejonach, w Polsce często przemarzają)
- Prunus spinosa (Tarnina)
- Pseudocydonia chinensis (Pigwa chińska, do - 15°C)
- Pyrus communis (Grusza pospolita)
- Sambucus nigra (Bez czarny)
- Schisandra chinensis (Cytryniec chiński)
- Sorbus aucuparia (Jarząb pospolity - Jarzębina, przetwory)
- Sorbus intermedia (Jarząb szwedzki)
- Sorbus thibetica var. John Mitchell (Jarząb tybetański)
Owoce - krzewy
- Aronia arbutifolia (Aronia czerwona)
- Aronia melanocarpa (Aronia czarna)
- Elaeagnus multiflora (Oliwnik wielokwiatowy)
- Lonicera kamtschatica / caerulea (Jagoda kamczacka, suchodrzew jadalny)
- Prunus tomentosa (Wiśnia kosmata)
- Ribes divaricatum (Porzeczka połyskująca)
- Ribes odoratum (Porzeczka wonna)
- Ribes nigrum (Czarna porzeczka)
- Ribes rubrum (Czerwona porzeczka)
- Ribes uva-crispa (Agrest)
- Ribes x culverwellii (Krzyżówka czarnej pożeczki i agrestu)
- Rosa canina (Róża dzika)
- Rosa rugosa (Róża pomarszczona, przetwory, wit. C)
- Rubus fruticosus (Jeżyna krzewiasta)
- Rubus idaeus (Malina)
- Rubus phoenicolasius (Jeżyna rdzawa)
- Vaccinium arctostaphyllos (Borówka)
- Vaccinium australe (Borówka dzika)
- Vaccinium corymbosum (Borówka wysoka, borówka amerykańska)
- Vaccinium myrtillus (Borówka czernica)
- Vaccinium oxycoccos (Żurawina)
- Vacinium uliginosum (Borówka bagienna)
- Vaccinium vitis-idaea (Borówka brusznica)
Orzechy
- Araucaria araucana (Igława chilijska, do - 15°C)
- Castanea pumila
- Castanea sativa (Kasztan jadalny)
- Carya cordiformis (Orzesznik gorzki / sercowaty)
- Carya laciniosa (Orzesznik siedmiolistkowy)
- Carya ovata (Orzesznik pięciolistkowy)
- Corylus avellana (Leszczyna)
- Ginkgo biloba (Miłorząb dwuklapkowy)
- Juglans ailantifolia var. cordiformis (Orzech ajlantolistny odm. sercowata)
- Juglans cinerea (Orzech szary)
- Juglans nigra (Orzech czarny)
- Juglans regia (Orzech włoski)
- Pinus cembra var. sibirica (Limba syberyjska)
- Prunus dulcis (Migdałowiec, tylko w ciepłych rejonach)
- Quercus ilex var. rotundifolia (Dąb okrągłolistny)
Jadalne liście - drzewa
- Fagus sylvatica (Buk zwyczajny, młode)
- Halesia carolina (Ośnieża czteroskrzydła)
- Tilia cordata (Lipa drobnolistna, młode)
- Tilia platyphyllos (Lipa szerokolistna, młode)
Jadalne kwiaty - drzewa, duże krzewy
- Cercis canadensis (Judaszowiec kanadyjski)
- Cercis occidentalis (Judaszowiec zachodni)
- Cercis siliquastrum (Judaszowiec południowy)
- Chimonanthus praecox (Zimokwiat wczesny)
Przyprawy - drzewa
- Laurus nobilis (Wawrzyn szlachetny, do - 18°C)
- Umbellularia californica (Wawrzyn kalifornijski, do - 15°C)
- Zanthoxylum americanum (Jesion kolczasty)
Przyprawy - krzewy
- Calycanthus floridus (Kielichowiec wonny)
- Calycanthus occidentalis (Kielichowiec zachodni, do - 15°C)
- Rosmarinus officinalis (Rozmaryn lekarski)
- Salvia officinalis (Szałwia lekarska)
- Zanthoxylum alatum (Pieprz nepalski)
- Zanthoxylum americanum (Jesion kolczasty)
- Zanthoxylum piperitum (Zółtodrzew pieprzowy)
- Zanthoxylum schinifolium (Pieprz sychuański)
Soki z drzew, syropy
- Acer saccharum (Klon cukrowy)
- Betula spp. (Brzoza)
Herbaty
- Ceanothus americanus (Prusznik amerykański, New Jersey Tea, w Polsce może przemarzać)
- Chamaemelum nobile (Rumian szlachetny)
- Mentha spp. (Mięta)
- Monarda spp. (Pysznogłówka)
- Tilia spp. (Lipa, kwiaty)

Lemoniady
- Rhus typhina (Sumak octowiec)
Pnącza 
- Actinidia arguta (Kiwi)
- Actinidia chinensis (Kiwi)
- Vitis vinifera (Winogrona)
Korzenie i bulwy
- Allium sativa (Czosnek)
- Armoraciaa rusticana (Chrzan)
- Panax ginseng (Żeńszeń)
- Raphanus sativus var. Daikon (Rzodkiew japońska, rozluźnia glebę)
- Helianthus tuberosus (Słonecznik bulwiasty)
- Oxalis tuberosa (Szczawik bulwiasty)
- Tropaeolum tuberosum (Nasturcja bulwiasta)
Pożytek dla pszczół - drzewa
- Drzewa owocowe (kwiecień - maj)
- Gleditsia triacanthos (Glediczja trójcierniowa)
- Robinia pseudoacacia (Robinia akacjowa)
- Salix spp. (Wierzba, wczesna wiosna)
- Tilia cordata (Lipa drobnolistna)
- Tilia platyphyllos (Lipa szerokolistna)
Bambus
- Phyllostachys aureosulcata (do - 24°C)
- Phyllostachys bisettii (do - 28°C)
- Phyllostachys dulcis
- Phyllostachys edulis
Drewno na opał - przycinanie
- Alnus spp. (Olsza)
- Corylus avellana (Leszczyna)
- Fraxinus excelsior (Jesion)
- Robinia pseudoacacia (Robinia akacjowa)
- Tilia cordata (Lipa drobnolistna)
- Tilia platyphyllos (Lipa szerokolistna)
Wiklina do wyrobu koszy
- Cornus stolonifera (Dereń rozłogowy)
- Salix purpurea (Wierzba purpurowa)
- Salix viminalis (Wierzba wiciowa)
- Symphoricarpus spp. (Śnieguliczki)
Rośliny do wyrobu biżuterii
- Staphylea pinnata (Kłokoczka południowa)
Rośliny do wyrobu mydła
- Ceanothus americanus (Prusznik amerykański, New Jersey Tea, w Polsce może przemarzać)
- Philadelphus lewisii (Jaśminowiec)
- Saponaria officinalis (Mydlnica lekarska, odwar z korzeni)
 Drzewa dostarczające azot do gleby
- Alnus cordata (Olsza włoska)
- Cercis canadensis (Judaszowiec)
- Cercis occidentalis (Judaszowiec)
- Cercis siliquastrum (Judaszowiec południowy)
- Caragana arborescens (Karagana syberyjska)
- Caragana frutex (Karagana podolska)
- Elaeagnus angustifolia (Oliwnik wąskolistny)
- Elaeagnus umbellata (Oliwnik baldaszkowaty)
- Maackia amurensis (Maakia amurska)
- Myrica californica (Woskownica kalifornijska)
- Myrica cerifera (Woskownica)
- Robinia pseudoacacia (Robinia akacjowa)
Krzewy dostarczające azot do gleby
- Alnus crispa (Olsza)
- Alnus viridis (Olsza zielona)
- Cytisus scoparius (Żarnowiec miotlasty)
- Elaeagnus commutata (Oliwnik srebrzysty)
- Elaeagnus multiflora (Oliwnik wielokwiatowy)
- Lespedeza bicolor (Lespedeza krzewiasta)
- Myrica gale (Woskownica europejska)
- Myrica pensylvanica (Woskownica amerykańska)
- Shepherdia canadensis (Szeferdia kanadyjska)
Rośliny użyźniające glebę
- Lupinus angustifolius (Łubin niebieski)
- Lupinus luteus (Łubin żółty)
- Lupinus perennis (Łubin trwały)
- Medicago sativa (Lucerna siewna)
- Ornithopus sativus (Seradela)
- Phacelia tanacetifolia (Facelia)
- Pisum arvense (Peluszka)
- Raphanus sativus var. Oleiformis (Rzodkiew oleista)
- Secale cereale (Żyto)
- Trifolium incarnatum (Koniczyna inkarnatka)
- Trifolium pratense (Koniczyna czerwona)
- Trifolium resupinatum (Koniczyna perska)
- Trifolium repens (Koniczyna biała)
- Trigonella foenumgraecum (Kozieradka pospolita)
- Vicia fava (Bób)
- Vicia sativa (Wyka siewna)
- Vicia villosa (Wyka kosmata)
Rośliny gromadzące substancje mineralne
- Achillea millefolium (Krwawnik pospolity: K, P, Cu)
- Allium schoenoprasum (Szczypiorek: K, Ca)
- Chamaemelum nobile (Rumian szlachetny: K, P, Ca)
- Glycyrrhiza glabra (Lukrecja: P, N2)
- Medicago sativa (Lucerna siewna: Fe, N2)
- Mentha pipperita (Mięta pieprzowa: K, Mg)
- Nasturtium officinale (Rukiew wodna: K, P, Ca, S, Fe, Mg, Na)
- Rumex spp. (Szczaw: K, P, Ca, Fe, Na)
- Symphytum spp. (Żywokost: K, P, Ca, Cu, Fe, Mg)
- Taraxum officinale (Mniszek lekarski, mlecz: K, P, Ca, Cu, Fe)
- Urtica dioica (Pokrzywa: K, Ca, S, Cu, Fe, Na)
Rośliny gromadzące fosfor
- Achillea millefolium (Krwawnik pospolity)
- Allium schoenoprasum (Szczypiorek)
- Betula spp. (Brzoza)
- Chamaemelum nobile (Rumian szlachetny)
- Glycyrrhiza glabra (Lukrecja)
- Juglans spp. (Orzech)
- Lupinus spp. (Łubin)
- Medicago sativa (Lucerna siewna)
- Melilotus alba (Nostrzyk biały)
- Melilotus officinalis (Nostrzyk żółty)
- Melissa officinalis (Melisa)
- Mentha pipperita (Mięta pieprzowa)
- Nasturtium officinale (Rukiew wodna)
- Rumex spp. (Szczaw)
- Satureja spp. (Cząber)
- Stellaria media (Gwiazdnica pospolita)
- Symphytum spp. (Żywokost)
- Taraxum officinale (Mniszek lekarski, mlecz)
- Tilia spp. (Lipa)
- Trifolium spp. (Koniczyna)
- Urtica dioica (Pokrzywa)
- Vicia spp. (Wyka)
Rośliny okrywowe na miejsca cieniste
- Allium ursinum (Czosnek niedźwiedzi)
- Anemone nemorosa (Zawilec gajowy)
- Calendula officinalis (Nagietek)
- Fagopyrum esculentum (Gryka)
- Fragaria ananassa (Truskawka)
- Fragaria vesca (Poziomka)
- Galium odoratum (Przytulia wonna)
- Hepatica nobilis (Przylaszczka pospolita)
- Mentha piperita (Mięta pieprzowa)
- Mentha spicata (Mięta zielona)
- Pachysandra terminalis (Runianka japońska)
- Pachysandra terminalis var. "Green carpet" (Runianka)
- Rubus nepalensis (Jeżyny nepalskie)
- Rumex acetosa (Szczaw)
- Symphytum asperum (Żywokost szorstki)
- Symphytum azureum (Żywokost)
- Symphytum grandiflorum (Żywokost wielkokwiatowy)
- Symphytum x uplandicum (Żywokost rosyjski)
- Trifolium repens (Koniczyna biała, dobra pod drzewa owocowe)
- Tropaleoum majus (Nasturcja)
- Vinca major (Barwinek większy)
- Vinca minor (Barwinek pospolity)
- Viola odorata (Fiołek wonny)
Rośliny odporne na sąsiedztwo orzecha (Juglans spp.)
- Acer saccharum (Klon cukrowy)
- Allium spp. (Cebula i czosnek)
- Carya cordiformis (Orzesznik gorzki / sercowaty)
- Carya laciniosa (Orzesznik siedmiolistkowy)
- Carya ovata (Orzesznik pięciolistkowy)
- Cercis canadensis (Judaszowiec kanadyjski)
- Corylus avellana (Leszczyna)
- Crataegus spp. (Głóg)
- Cydonia oblonga (Pigwa)
- Diospyros virginiana (Persymona amerykańska)
- Echinacea purpurea (Jeżówka purpurowa)
- Gleditsia triacanthos (Glediczja trójcierniowa)
- Morus alba (Morwa biała)
- Myrrhis odorata (Marchewnik anyżowy)
- Elaeagnus spp. (Oliwnik)
- Quercus spp. (Dąb)
- Ribes nigrum (Czarna porzeczka)
- Ribes rubrum (Czerwona porzeczka)
- Robinia pseudoacacia (Robinia akacjowa)
- Rosa canina (Róża dzika)
- Rosa rugosa (Róża pomarszczona)
- Trifolium repens (Koniczyna biała)
Rośliny przyciągające pożyteczne owady
- Achillea millefolium (Krwawnik pospolity)
- Anethum graveolens (Koper ogrodowy)
- Angelica archangelica (Arcydzięgiel litwor)
- Artemisia annua (Bylica roczna)
- Aster spp. (Aster)
- Borago officinalis (Ogórecznik)
- Calendula officinalis (Nagietek)
- Carum carvi (Kminek zwyczajny)
- Chrysopsis spp.
- Coriandrum sativum (Kolendra)
- Cosmos bipinnatus (Kosmos, odmiana "White sensation")
- Daucus carota (Marchew)
- Echinaceae spp. (Jeżówka)
- Fagopyrum esculentum (Gryka)
- Foeniculum vulgare (Fenkuł)
- Levisticum officinale (Lubczyk)
- Matricaria recutita (Rumianek)
- Medicago sativa (Lucerna)
- Melissa officinalis (Melisa)
- Mentha spicata (Mięta zielona)
- Monarda spp. (Pysznogłówka)
- Myrrhis odorata (Marchewnik anyżowy)
- Pastinaca sativa (Pasternak zwyczajny)
- Petroselinum crispum (Pietruszka)
- Phacelia tanacetifolia (Facelia)
- Tagetes spp. (Aksamitka, T. tenuifolia var. "Lemon gem")
- Tanacetum vulgare (Wrotycz)
- Taraxum officinale (Mniszek lekarski, mlecz)
- Tithonia rotundifolia (Titonia okrągłolistna)
- Tropaeolum majus (Nasturcja większa)
- Vicia villosa (Wyka kosmata)
- Zinnia elegans (Cynia wytworna)
Rośliny odstraszające szkodniki
- Achillea millefolium (Krwawnik pospolity)
- Allium ampeloprasum (Dymka)
- Allium cepa (Cebula)
- Allium sativum (Czosnek)
- Allium schoenoprasum (Szczypiorek)
- Armoraciaa rusticana (Chrzan)
- Artemisia spp. (Bylica)
- Lavendula angustifolia (Lawenda)
- Melissa officinalis (Melisa)
- Mentha spp. (Mięta, M. spicata - mrówki)
- Monarda spp. (Pysznogłówka)
- Myrrhis odorata (Marchewnik anyżowy)
- Ocimum basilicum (Bazylia)
- Origanum vulgare hirtum (Oregano, lebiodka)
- Rosmarinus officinalis (Rozmaryn)
- Salvia officinalis (Szałwia)
- Thymus vulgaris (Tymianek)
Rośliny odstraszające ślimaki
- Sinapis alba (Gorczyca jasna)
Rośliny odstraszające myszy i norniki
- Melilotus alba (Nostrzyk biały)
- Melilotus officinalis (Nostrzyk żółty)
Rośliny odstraszające nicienie
- Tagetes spp. (Aksamitka)

źródło: http://www.sopockainicjatywa.org/earth/lista-roslin.php

środa, 28 sierpnia 2013

Abecadło ogrodu staropolskiego

Ogrodowe abecadło ogrodu staropolskiego:

agrest
arcydzięgiel
barszcz zwyczajny
ber (włośnica ber)
biedrzeniec anyż
bukwica
bylica piołun
chmiel
czarnuszka
czarny bez
cząber
dereń
fiołki
jałowiec
jarmuż - różne kolory
konopie
kucmerka
lawenda
lebioda
lubczyk
lukrecja?
maliny
manna jadalna?
ogórecznik
pasternak
pigwy (nie pigwowce)
płaskurka, orkisz?
porzeczki stare
poziomki
rozmaryn - by wyhodować duże, mocne drzewko
róża
rukiew wodna
rzepa
rzeżucha
salsefia
skorzonera
słonecznik (na młode pędy)
szałwia
szczaw
świerząbek bulwiasty
tatarak
topinambur
żyto (na młode łodyżki zimą i na przedwiośniu)

Aronia,arbuz, akacja,bakłażan , brzoskwinia, borówka: borówka amerykańska, bagienna, brusznica, czarna;brokuł , burak liściowy,burak ćwikłowy, brukiew, czereśnia, cykoria sałatowa ,cykoria endywia. pietruszka naciowa ,portulaka warzywna,roszponka warzywna,pieprzyca siewna(rzeżucha),rukiew wodna,
sałata siewna,seler naciowy,szpinak zwyczajny ,szpinak nowozelandzki, trętwian czterorożny
rukola, rokietta siewna,grusze, jabłonie, orzech włoski,morela, nektaryna,orzech włoski,śliwa, wiśnia, marchew zwyczajna,pietruszka korzeniowa ,salep (bulwy storczyków, gł. storczyka męskiego ,
salsefia,seler korzeniowy, papryka, pomidor, ziemniak , rodzynek brazylijski, truskawka,miechunka peruwiańska , miechunka pomidorowa, dynia (odmiany: kabaczek, cukinia, patison, dynia makaronowa; d.piżmowa i inne),melon , ogórek , rzepa , rzodkiew ,rzodkiewka , rzodkiew japońska,ciecierzyca pospolita,fasola zwykła,fasola wielokwiatowa ,groch ,soczewica jadalna,chrzan pospolity, rabarbar ogrodowy,szczaw zwyczajny , karczoch zwyczajny, kard (karczoch hiszpański) , koper ogrodowy , kukurydza cukrowa , majeranek ogrodowy , oliwka europejska, pochrzyn chiński , szparag lekarski ,wszystkie grzyby jadalne, typowe dla naszego klimatu;Kalarepa,kapusty, maranta ,jeżyna,jagoda kamczacka,malina, malinojeżyna,porzeczka: porzeczka czarna, czerwona, biała;winorośl właściwa ,żurawina. Plus wszystkie zioła( pan Łuczaj się kłania;) ), oraz niespotykane, a lbo zapomniane rośliny, jak rokitnik, jarząb zwyczajny i domowy, morwa, głóg, dzika róża, tarnina (śliwa tarnina), czeremcha, ałycza, berberys, nieszpułka, grusza ulęgałka, oliwnik baldaszkowaty, irga, jałowiec, mirabelka(śliwa), Aktinidia ostrolistna

Żródło: Kuchnia Staropolska, Facebook